Ykdysady ösüşde uly bir ädim: Andhoýyň duz käniniň resmi taýdan işläp başlandyYkdysady ösüşde uly bir özgeriş hökmünde, Owganystanyň demirgazygyndaky iň uly duz känleriniň biri bolan Faryab welaýatynyň Andhoý etrabyndaky duz käninden resmi taýdan duz çykarylmaga başlandy. Bu kän birnäçe ýyllyk durgunlykdan soň, şu wagt aýratyn bir hususy kompaniýa berildi.Bu proýektiň bahasy 25 million amerikan dollaryna barabar bolup, Owganystanyň Magdan we Nebit ministrligi bilen içerki hususy kompaniýanyň arasynda 15 ýyllyk şertnama baglaşyldy. Şertnama çykarmak, gaýtadan işlemek we önümçilik zynjyrynyň ösdürilmegini öz içine alýar.Resmi çeşmelere görä, şertnama baglaşan kompaniýa halkara ölçeglerine laýyklykda häzirki zaman tehnologiýalary ulanyp, duzy çykaryp gaplamagy öz üstüne aldy. Mundan başga-da, şertnamanyň dowam edýän döwründe maliýe, daşky gurşaw we tehniki hasabatlary degişli edaralara hödürlemäge borçlandy.Bu proýektiň iň esasy taraplarynyň biri bolsa, ýerli ilat üçin iş ýerleriniň döredilmegidir. Kändäki gurluşyk we çykaryş işleri bilen häzire çenli takmynan müň adama iş döredildi. Geljekde bu san iki müňden hem geçer diýlip garaşylýar.Göni we gy indirect ýol bilen iş üpjünçiligi diňe bir Andhoý etrabyndaky işsizlik derejesini peseltmez, eýsem ýerli bazarlaryň, ulag hyzmatlarynyň we duz bilen baglanyşykly senagatlaryň ösmegine hem mümkinçilik döreder. Şonuň ýaly-da, bu proýekt demirgazyk Owganystanda ykdysady aýlanyşyga uly goşant goşup biler.Ýerasty gözlegleriň netijesinde Andhoý duz käniniň her ýyl müňlerçe tonna tebigy duz çykarmak ukybynyň bardygy anyklanyldy. Bu duz ýokary arassalyk derejesine eýe bolup, azyk, derman we senagat pudaklarynda ulanylyp bilner. Kändäki ýerli zawodlaryň enjamlaşdyrylmagy bilen, gaýtadan işlenen duzu goňşy ýurtlara eksport etmek meýilleşdirilýär.Kompaniýanyň jogapkärleri başlangyç tapgyrda çykarylan duzy içerki bazarlara gaplanan görnüşde hödürlejekdiklerini, ikinji tapgyrda bolsa arassalaýyş we gaplama desgalarynyň gurulmagy bilen Merkezi Aziýa we Günorta Aziýa ýurtlaryna eksport işleriniň başlanjakdygyny aýtdylar.Bu käniniň işjeňleşmegi Owganystanyň tebigy baýlyklarynyň ulanylyşynda diňe bir mysaldyr. Ykdysady hünärmenler tebigy baýlyklaryň açyk, düzgünli we hünär taýdan gözegçilik astynda dolandyrylsa, Owganystanyň ýakyn geljekde magdan girdejilerinden ykdysady özbaşdaklyga ýetip biljekdigine ynanýarlar.Ykdysady peýdalardan başga-da, daşky gurşawy goramak we kompaniýalaryň jemgyýetçilik jogapkärçiligi aýratyn möhümdir. Magdan ministrliginiň ýolbaşçylary ähli magdan proýektleriniň durnukly ösüş, daşky gurşawyň goragy we ýerli jemgyýetleriň gatnaşmagyny göz öňünde tutmak bilen alnyp barylmalydygyny nygtadylar.Andhoý – Faryab duz käniniň resmi açylyş dabarasy diňe bir uly ykdysady proýektiň başlangyjy bolman, eýsem bu sebitdäki ilata, ykdysadyýet işgärlerine we hatda ýurt syýasatçylaryna-da umyt berýär. Bu proýekt görkezip berýär: dogry meýilleşdiriş, aç-açan dolandyryş we maksatly maýa goýum bilen ýurduň tebigy baýlyklary halkyň abadançylygynyň we durnukly ösüşiň hyzmatynda ulanylyp bilner.
